ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY TÁ TRÀNG THEO ĐÔNG Y
Lương y Nguyễn Công Đức
Nguyên Giảng viên Đại học Y Dược TP.HCM
Bệnh loét dạ dày tá tràng với biểu hiện lâm sàng là đau vùng thượng vị cùng với một số rối loạn tiêu hóa, được xếp vào bệnh lý của Tỳ Vị với bệnh danh là Vị quản thống.
THỂ CAN KHÍ PHẠM VỊ
1. Khí trệ (khí uất):
a. Triệu chứng: Đau thượng vị từng cơn, tức hông sườn, đau lan ra sau lưng, bụng đầy chướng, cự án. Ợ chua. Lưỡi vàng. Mạch huyền.
b. Phép trị: Sơ Can giải uất.
c. Bài thuốc:
Hương phụ |
1 phần |
Nghệ vàng |
1 phần |
Nga truật |
1 phần |
Tán bột mịn. Uống sau ăn ngày 3 lần, mỗi lần 1 muỗng cà phê.
Hương phụ
Nghệ vàng
Nga truật (Nghệ đen)
2. Hỏa uất:
a. Triệu chứng: Đau vùng thượng vị, nóng rát, cự án, miệng khô đắng, ợ chua. Chất lưỡi đỏ, rêu vàng. Mạch huyền sác.
b. Phép trị: Thanh Can hòa Vị
c. Bài thuốc:
Đinh lăng (lá phơi khô) |
1 phần |
Trần bì |
1 phần |
Nghệ vàng |
1 phần |
Nhân trần (hoa) |
1 phần |
Chi tử (sao vàng bỏ vỏ) |
1 phần |
Tán bột mịn. Uống sau ăn ngày 3 lần, mỗi lần 1 muỗng cà phê.
Đinh lăng
Trần bì
Nghệ
Nhân trần
Chi tử
3. Huyết ứ: Đau dữ dội ở một vị trí nhất định vùng thượng vị, cự án. Chia ra làm 2 loại:
a. Thực chứng:
· Triệu chứng: nôn ra máu, tiêu phân đen, môi lưỡi đỏ. Rêu vàng. Mạch huyền sác.
- Phép trị: Lương huyết, chỉ huyết
- Bài thuốc 1:
Cỏ mực sao cháy đen tán bột mịn |
30g |
Cỏ mực tươi |
150g |
Rửa sạch cỏ mực tươi, giã nát, thêm nước chín, vắt lấy nước cốt, trộn đều với bột cỏ mực sao cháy. Chia uống 3 lần trong ngày.
Cỏ mực
· Bài thuốc 2:
Rau muống tươi |
100g |
Rửa sạch, thêm nước chín, vắt lấy nước cốt, chia uống 3 lần trong ngày.
Rau muống
b. Hư chứng:
· Triệu chứng: Người mệt mỏi, sắc mặt nhợt nhạt, chân tay lạnh, môi nhợt. Chất lưỡi bệu, có điểm ứ huyết. Mạch tế sáp.
- Phép trị: Bổ huyết, chỉ huyết.
- Bài thuốc:
Lá sung tật tươi |
100g (khô 20g) |
Lá đinh lăng tươi |
100g (khô 20g) |
Gừng khô |
20g |
Nghệ vàng |
20g |
Cỏ mực sao cháy |
20g |
Sắc với 5 chén nước (1 lít) còn 1 chén rưỡi (300 ml). Chia 3 lần uống trong ngày.
Lá sung tật
Đinh lăng
Gừng khô
THỂ TỲ VỊ HƯ HÀN
· Triệu chứng: Đau vùng thượng vị liên tục, nôn nhiều ra nước trong, mệt mỏi, thích xoa dầu, xoa bụng. Sợ lạnh, chân tay lạnh, đại tiện lỏng, có lúc táo. Lưỡi nhợt, rêu trắng. Mạch hư tế.
- Phép trị: Ôn trung kiện Tỳ
- Bài thuốc kinh nghiệm:
Gừng khô |
2 phần |
Nghệ khô |
2 phần |
Hương phụ |
2 phần |
Đậu xanh (sao vàng) |
2 phần |
Tiêu đen |
1 phần |
Nếp (sao vàng) |
2 phần |
Tán bột mịn, ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 muỗng cà phê, sau ăn.
Đậu xanh
Tiêu đen, tiêu trắng
Nếp
Bài thuốc theo kinh nghiệm Dân gian dùng điều trị viêm loét Dạ dày Tá tràng dùng chung cho các thể, có HP ( Helicobacter pylori) (+) : Rễ cây Bồ cu vẽ (Quỷ họa phù),rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, tán bột mịn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 muỗng cà phê.